TULA


Ano ba ang TULA?


Ang TULA ay anyo ng sining o panitikan na naglalayong maipahayag ang damdamin sa malayang pagsusulat. Ang tula ay binubuo ng tinatawag na taludtod at saknong.


Mge elemento ng tula:

  • Sukat - bilang ng pantig ng bawat taludtod na bumubuo sa isang saknong. ang pantig ay paraan ng pagbasa. Halimbawa: isda - is da — ito ay may dalawang pantig

Mga uri ng sukat:

Wawaluhin:

Isda ko sa Mariveles

Nasa loob ang kaliskis


Labindalawahin

Ang laki sa layaw karaniwa’y hubad

Sa bait at muni, sa hatol ay salat


Lalabing-anim:

Sari-saring bungangkahoy, hinog na at matatamis

Ang naroon sa loobang may bakod pa sa paligid


Lalabingwaluhin:

Tumutubong mga palay, gulay, at maraming mga bagay

Naroon din sa loobang may bakod pang kahoy na malabay


  • Saknong - isang grupo sa loob ng isang tula na may dalawa o maraming linya (taludtod). Ang couplets (2 linya), tercets (3 linya), at quatrains (4 linya), ang madalas na ginagamit sa mga tula.
  • Tugma - hindi akin ng mga akda sa tuluyan. kapag ang huling pantig ng huling salita ng bawat taludtod ay magkakasintunog, ito ay may tugma. ito ay nakatutulong sa pagpapaganda sa pagbigkas ng tula.

Mga uri ng tugma

Hindi buong rima o assonance - pagtutugma ng tunog na kung saan ang salita ay nagtatapos sa patinig.

Halimbawa: 

Mahirap sumaya

Ang taong may sala

Kapagka ang tao sa saya’y nagawi

Minsa’y nalilimot ang wastong ugali


Kaanyuan o consonance - ang salita ay nagtatapos sa katinig


a. unang lipon, mga salitang nagtatapos sa — b, k, d, g, p, s, t

Halimbawa: 

Malungkot balikan ang taong lumipas

Nang siya sa sinta ay kinapos-palad


b. ikalawang lipon, mga nagtatapos sa — l, m, n, ng, r, w, y

Halimbawa:

Sapupo ang noo ng kaliwang kamay

Ni hindi matingnan ang sikat ng araw


  • Kariktan - upang masiyahan ang mambabasa at mapukaw ang damdamin at kawilihan.
  • Talinghaga - paggamit ng matatalinhagang salita at tayutay. ang tayutay ay paggamit ng pagtutulad, pagwawangis, at pagtatao upang ilantad ang talinghaga sa tula.
  • Anyo - ito ay ang porma ng tula
  • Tono/Indayog - ang diwa ng tula
  • Persona - ang nagsasalita sa tula; una, ikalawa, o ikatlong panauhan.

Comments

Popular Posts