WASTONG GAMIT NG GITLING (-)

 

GITLING

maikling guhit na inilalagay sa pagitan ng dalawang pantig na pinaghahati, sa pagitan ng tambalang salita, o sa dalawang salitáng pinagkakabit.

Wastong Gamit ng Gitling (-):

1. Sa pag-uulit ng salitang-ugat o mahigit sa isang pantig ng salitang-ugat.   

Halimbawa:

araw-araw
dala-dalawa
isa-isa
pulang-pula
balu-baluktot

2. Kung ang unlapi ay nagtatapos sa katinig at ang salitang nilalapian ay nagsisimula sa patinig na kapag hindi ginigitlingan ay nagkakaroon ng ibang kahulugan.

Halimbawa:

mag-alis 

nag-isa                       

nag-ulat

mag-asawa

pag-aaruga

3. Kapag may katagang nawawala sa pagitan ng dalawang salitang pinagsama.

Halimbawa:

Pamatay ng insekto -> pamatay-insekto

Lakad at takbo -> lakad-takbo

Bahay na aliwan -> bahay-aliwan

Dalagang tagabukid -> dalagang-bukid

4. Kapag may unlapi ang tanging ngalan ng tao, lugar, brand o tatak ng isang bagay o kagamitan, sagisag o simbulo. Ang tanging ngalan ay walang pagbabago sa ispeling.

Halimbawa:

Maka-Diyos

Maka-Pilipino

Taga-Manila

Taga-Visayas

Sa pag-uulit ng unang pantig ng tanging ngalang may unlapi, ang gitling ay nalilipat sapagitan ng inulit na unang pantig ng tanging ngalan at ng buong tanging ngalan.

Halimbawa:

Mag-Johnson -> magjo-Johnson

Mag-Ford -> magfo-Ford

5. Kapag ang panlaping ika- ay iniunlapi sa numero o tambilang.

 

Halimbawa:

ika-25 pahina            

ika-8 na buwan

ika-10 ng gabi

ika-25 na anibersaryo

6. Kapag isinulat nang patitik ang mga yunit ng fraksyon.

Halimbawa:

isang-kapat (1/4)

lima’t dalawang-kalima (5 2/5)

tatlong-kanim (3/6)

7. Kapag pinagkakabit o pinagsasama ang apelyido ng babae at ng kanyang asawa.

Halimbawa:

Sabrina Cruz-Arce

 8. Kapag hinati ang isang salita sa dulo ng isang linya.

Ginagamit ito sa pagsasanay ng wastong pagbigkas ng mga salita.